توانگری مالی، فرصت‌ها و مخاطرات پیش روی صنعت بیمه

اسماعیل ملکی

مدیر بیمه معلم سرپرستی استان قزوین

 نزدیک به 4 دهه پیش که صنعت بیمه فعالیت خود را در کشورمان به صورت رسمی  اما نسبتا محدود آغاز کرد، تا به امروز که طیف گسترده‌ای از خدمات بیمه‌ای توسط 30 شرکت بیمه‌ای به مردم ارائه می‌شود، این صنعت چالش‌های زیادی را پشت سر گذاشته و با محدودیت‌های فراوانی روبرو بوده است؛ می‌توان گفت  که بخشی از این دشواری‌ها درون سازمانی و بخش دیگر در ارتباط با قشر مختلف مردم یا به اصطلاح رایج، بیمه‌گزاران بوده است.

به زبان ساده‌تر، برای آنکه شرکت‌های بیمه سهم خود را در سبد خرید خانوار تثبیت کنند، سختی‌های زیادی را از سرگذراندند و رسیدن به جایگاهی که در آن امروزه هر شهروند حداقل با یکی از رشته‌های بیمه‌ای آشنایی دارد، کار آسانی برای بیمه گران ایرانی نبوده است.

اگرچه مفهوم بیمه در خارج از کشور با کسب و کار، تجارت و عمر و سلامتی گره خورده اما در کشور ما این واژه را بیشتر با بیمه‌های اموال و اشخاص می‌شناسند و علیرغم اینکه بیمه‌ها اصولا کار خود را با باربری دریایی آغاز کردند اما امروزه بیشترین سهم پرتفوی بیمه‌ها مربوط به بیمه‌های اتومبیل می‌باشد که این اتفاق هم جای تامل دارد؛ چرا که طبق آمار در کشورهای جهان سوم و در حال توسعه نیز درصد سهم بیمه‌های عمر و سرمایه‌گذاری با شیب قابل قبولی رو به افزایش است.

جاه‌طلبی شرکت‌های بیمه آنجایی بیشتر معنا پیدا می‌کند که هر آنچه برای داشتن شهامت بیشتر جهت پیشبرد اهداف بیمه‌گزاران لازم است را به آنها می‌دهند و با خدمات بهداشتی، حفاظتی و مالی که ارائه می‌کنند، به نوعی خیال مردم را از بابت جبران خسارات احتمالی وارده و یا تامین سرمایه برای سال‌های آتی، راحت می‌کنند.

در این میان و از بین چالش‌های داخلی که شرکت‌های بیمه با آن روبرو هستند می‌توان به نرخ‌شکنی برخی شرکت‌های بیمه در رقابت با یکدیگر اشاره کرد؛ جایی که نتیجه‌ای جز عدم پوشش مناسب به هنگام وقوع خسارت و نارضایتی و بدبینی بیمه‌گزار را در پی ندارد و سبب بی‌اعتمادی گسترده به صنعت بیمه می‌‌گردد. به عنوان مثال در بحث توانگری مالی شرکت‌های بیمه، هر شرکت بیمه‌ای به میزان پشتوانه مالی، حق بیمه دریافتی و سودحاصله، از یک درجه توانگری جهت پرداخت خسارات به بیمه‌گزاران برخوردار است که این درجه هر سال توسط بیمه مرکزی به شرکت‌های بیمه‌ای ابلاغ و اعلام می‌گردد؛ در این میان شرکت‌های بیمه‌ای هستند که به رغم عدم توانمندی مناسب از توانگری مالی، برای صدور یک بیمه‌نامه دارای ریسک بدون هیچ‌گونه کارشناسی و شناسایی خطر،  به هر طریق ممکن اقدام کرده و با اعلام نرخ غیرواقعی پایین‌تر از سایر شرکت‌ها و با حق بیمه پایین اقدام به جذب بیمه‌نامه می‌نمایند.

در آخر پس از وقوع خسارت و حادثه، شرکت بیمه بعضا توانایی پرداخت و تامین خسارت بیمه‌گزار را نداشته و باعث بروز نارضایتی و ناخشنودی می‌گردد. البته در این فقره باید تلنگری به شخص حقیقی یا حقوقی بیمه‌گزار نیز داشته باشیم چرا که در هنگام صدور بیمه‌نامه، گاها مشاهده می‌شود که تنها معیار و ملاک مهم را “حق بیمه” مدنظر قرار داده و توجهی به سابقه نحوه پرداخت خسارت، کارشناسی لازم برای شناخت نیاز اصلی مشتری متناسب با درخواست و حوزه فعالیت او و سابقه و پیشینه شرکت بیمه  ندارد.

اما به اعتقاد نگارنده، آنچه که شرکت‌های بیمه‌ای باید در آن رقابت داشته باشند، نحوه ارائه خدمات و گستردگی و شمولیت آن و همچنین تلاش برای خلق ایده‌های جدید و بروز می‌باشد.

حالا و در بحبوحه برگزاری مسابقات جام جهانی، در بین تبلیغات گسترده صنوف مختلف، فرصت مغتنمی برای فرهنگسازی بیمه فراهم است که امید می‌رود شرکت‌های بیمه به نحو درخور و مساعد از آن بهره ببرند.