تجربههای غذایی و محلی در قزوین؛ سفری به دل طعمها و سنتها
- شناسه خبر: 42072
- تاریخ و زمان ارسال: 11 شهریور 1403 ساعت 07:30
- بازدید :
گزارش: آرزو سلخوری
قزوین، یکی از شهرهای کهن ایران، نه تنها به خاطر تاریخ غنی و آثار باستانیاش، بلکه به دلیل فرهنگ غذایی متنوع و لذیذی که در دل خود جای داده، شهرت دارد. این شهر که در دوران صفویان پایتخت ایران بود، امروزه نیز با داشتن غذاهای محلی خاص و خوشمزه، توجه بسیاری از گردشگران و علاقهمندان به فرهنگ و هنر آشپزی را به خود جلب کرده است.
سفر به قزوین بدون تجربه کردن طعمهای منحصر به فرد این شهر، سفر کاملی نخواهد بود. در این گزارش به بررسی تجربههای غذایی و محلی قزوین میپردازیم و سعی میکنیم نگاهی گذرا به فرهنگ غذایی این شهر داشته باشیم.
قیمه نثار؛ نماد مهماننوازی قزوینیها
یکی از معروفترین غذاهای محلی قزوین که بیتردید باید آن را تجربه کرد، قیمه نثار است. این غذا، یک غذای مجلسی و تشریفاتی است که در گذشته بیشتر در مراسمهای مهم و جشنها سرو میشده، اما امروزه به یکی از نمادهای غذایی قزوین تبدیل شده است.
قیمه نثار ترکیبی از برنج، گوشت قرمز (معمولاً گوشت گوسفند)، خلالهای بادام، پسته، و گاهی خلال پرتقال یا پوست پرتقال تلخ شده است. این غذا به شکلی خاص و با دقت فراوان طبخ میشود. ابتدا برنج به صورت کته یا آبکش آماده شده و سپس گوشت قیمهای به همراه ادویههای معطر مانند دارچین، زعفران، هل و گلاب پخته میشود.
در نهایت، همه این مواد به شکل لایهلایه روی برنج قرار میگیرند و با خلالهای رنگارنگ بادام و پسته تزئین میشود. ترکیب طعمها و عطرهای مختلف در قیمه نثار، تجربهای بهیادماندنی و خاص از فرهنگ غذایی قزوین به شما هدیه میدهد.
دیماج؛ میان وعدهای ساده و مقوی
دیماج یکی دیگر از غذاهای محلی قزوین است که بیشتر به عنوان یک میانوعده یا عصرانه سرو میشود. این غذا از ترکیب نان خشک شده (معمولاً نان سنگک)، پنیر محلی، گردو، سبزیجات معطر مانند ریحان و نعناع، و خیار تهیه میشود.
برای تهیه دیماج، نانها را به تکههای کوچک خرد کرده و با آب یا دوغ مرطوب میکنند تا نرم شود. سپس پنیر و سبزیجات به آن افزوده شده و در نهایت گردوها به این ترکیب اضافه میشوند. دیماج یک غذای ساده، سریع و در عین حال بسیار مقوی است که نشاندهنده استفاده هوشمندانه از مواد اولیه ساده در آشپزی قزوینی است. این غذا علاوه بر اینکه انرژیبخش است، به دلیل استفاده از سبزیجات تازه و پنیر محلی، بسیار سالم و مغذی است.
آش دوغ قزوین؛ طعمی از دل طبیعت
آش دوغ یکی از غذاهای محلی محبوب در بسیاری از مناطق ایران است، اما هر منطقهای دستور پخت و ویژگیهای خاص خود را در تهیه این غذا دارد.
آش دوغ قزوین نیز از این قاعده مستثنی نیست و با طعمی منحصر به فرد، یکی از غذاهای محبوب در بین مردم این شهر محسوب میشود. آش دوغ قزوین از ترکیب سبزیهای محلی مانند اسفناج و گشنیز، حبوبات، برنج و دوغ تهیه میشود. نکته مهم در تهیه این آش، استفاده از دوغ محلی است که طعم و عطر خاصی به غذا میبخشد. دوغ باید با دقت و به تدریج به آش اضافه شود تا از بریدن آن جلوگیری شود.
همچنین، در برخی از نسخهها، گوشت چرخکرده یا کوفتههای کوچک نیز به این آش اضافه میشود که طعمی غنیتر و مقویتر به آن میدهد. آش دوغ قزوین بیشتر در فصلهای سرد سال تهیه و سرو میشود و به دلیل طبع گرم و مقوی، غذایی مناسب برای این فصول است.
شیرین پلو قزوینی
اگر اهل خوردن غذاهای شیرین هستید، شیرین پلوی قزوینی را از دست ندهید، این غذا شباهت زیادی با قیمه نثار دارد با این تفاوت که یک شربت قوام آمده هم دارد. شیرین پلوی قزوینی ترکیبی از خلال پرتقال شیرین شده، شربت قوام آمده، خلال بادام، خلال پسته، زعفران ساییده شده، زرشک، گلاب و کره همراه مرغ یا گوشت است که لای پلو سرو میشود.
از روز قبل خلال پرتقال یا نارنج را دو سه بار در آب جوشانیده و داخل آب سرد میریزند و حدود دو سه بار آب آن را عوض میکنند تا تلخی آن گرفته شود. سپس آنها را در صافی ریخته تا آبش گرفته شود. شکر را با سه لیوان آب جوشانده و از صافی رد کرده و خلال را داخل شربت میریزند تا چند جوش بزند و مغز خلال شیرین شود. مرغ را پس از شستن و تمیز کردن میگذارند تا بپزد. آب مرغ را صاف کرده با دو سه قاشق روغن و یک ملاقه از شربت خلال مخلوط کرده زعفران را اضافه کرده مرغ را قطعه قطعه کرده و استخوانهای آن را میگیریم.
برنج را آبکش کرده و تهدیگ را دو سه قاشق روغن و نصف استکان آب میریزند. نیمی از برنج آبکش شده را داخل دیگ ریخته مخلوط خلال را از داخل شربت بیرون آورده و روی برنج میریزند و نیمی از خلال بادام را شسته و روی خلال نارنج یا پرتقال ریخته میشود. دو سه کفگیر از برنج را روی خلالها پاشیده و قطعات مرغ را روی برنج قرار داده میشود و بقیه برنج را روی مرغ میریزند و روی حرارت قرار داده با کمی شربت و زعفران و روغن کافی روی سطح برنج را میپوشانند و سپس حدود یک ساعت صبر میکنند تا برنج دم بکشد.
کوکو شیرین
کوکو شیرین قزوینی طعمی شبیه کیک باقلوا یا کیک شربتی دارد و در طرز تهیه کوکو شیرین قزوین از موادی مشابه کوکوی سیبزمینی استفاده میشود. البته پس از پخت کوکوی شیرین قزوین، شهد شیرینی روی آن ریخته شده و در آخر هم این پیش غذا یا دسر خوشمزه به شکل دلخواه و با زرشک، خلال بادام و پسته تزیین میشود.
کوکوشیرین در کنار شیرین پلوی قزوینی طبخ و سرو میشود. کوکو شیرین از ترکیب سیبزمینی پخته، تخممرغ، ماست، هل، زعفران و شربتی متشکل از آب، شکر، گلاب، زعفران و هل تهیه میشود.
خوراک گل کبر
خوراک گل کبر بسیار راحت و سریع آماده شده و خوش سلیقه بودن بانوان قزوینی را به شدت به رخ میکشد. مواد اصلی که در تهیه این غذا مورد استفاده قرار میگیرد گل کبر یا کاپاریس است که به عنوان یکی از گیاهان بومی منطقه الموت در استان قزوین شناخته میشود. این گیاه معمولاً اواخر فصل تابستان تا اوایل فصل پاییز برداشت میشود.
خوارک گل کبر یک نوع خوراک بومی قزوینی است که با غنچه گیاه کاپاریس تهیه میشود. کاپاریس یا خاویار گیاهی، در کوهستان الموت میروید و خوراک گل کبر نوعی غذای ساده است که از ترکیب گیاه کاپاریس و تخممرغ و سیر و پیاز داغ تهیه میشود.
شیرینیهای سنتی قزوین؛ هنر شیرینیپزی در اوج ظرافت
قزوین به عنوان یکی از مراکز مهم شیرینیپزی در ایران شناخته میشود و شیرینیهای سنتی این شهر شهرتی فراگیر دارند. در هر خانه و مغازهای در قزوین میتوان به انواع و اقسام شیرینیهای سنتی دست یافت که هر کدام داستانی از تاریخ و فرهنگ این شهر با خود به همراه دارند.
باقلوای قزوین یکی از معروفترین شیرینیهای این شهر است که به دلیل طعم لذیذ و بافت لطیفش، در سراسر ایران و حتی فراتر از مرزها نیز شناخته شده است. این شیرینی از لایههای نازک خمیر، مغزهای آسیابشده (مانند پسته، بادام و گردو)، شربت قند و زعفران تهیه میشود. ظرافت و دقت در تهیه این شیرینی باعث میشود که باقلوای قزوین به یک اثر هنری تبدیل شود.
نان چایی یکی دیگر از شیرینیهای محبوب قزوین است که به ویژه در ایام نوروز تهیه و مصرف میشود. این نانها از ترکیب آرد، کره، تخم مرغ، شکر و زعفران تهیه میشوند و با نقشهای زیبا و تزئینات رنگارنگ، جلوهای خاص به سفرههای قزوینی میبخشند.
شیرینی نخودی و نان برنجی نیز از دیگر شیرینیهای سنتی این شهر هستند که به دلیل طعم مطبوع و بافت سبک، بسیار پرطرفدارند. این شیرینیها در مراسمها و جشنهای مختلف سرو میشوند و حضور آنها در پذیراییهای قزوینیها به یک رسم تبدیل شده است.
