تاثیر مُسکّنها بر کلیهها
- شناسه خبر: 36155
- تاریخ و زمان ارسال: 9 خرداد 1403 ساعت 07:30
- بازدید :
ترجمهی: ا. امیردیوانی
بسیاری از مُسکّنها بدون نسخه در دسترس هستند. اگر اینگونه داروها طبق دستور مصرف شوند، معمولا بیخطر هستند. با این حال، استفاده درازمدت یا زیاد آنها ممکن است به کلیهها آسیب بزنند. سالانه تقریبا 8 تا 10 درصد از موارد جدید نارسایی مزمن این اندامها شاید بر اثر مصرف بیش از حد این داروها باشد. باید دانست هرچند داروهای یاد شده مفید هستند ولی کاملا بیخطر نیستند و در نتیجه باید با احتیاط به کار برده شوند. بیماریهای کلیه ناشی از مصرف از مُسکّنها پیشگیری پذیرند.
1ـ تعریف دردزُداها(مُسکّنها) چیستاند؟
آنها داروهایی هستند که درد را تسکین داده و تب را میکاهند. نمونههایی از دردزُداها که بدون نسخه فراهم میشوند عبارتند از: آسپرین، استامینوفن ایبوپروفن، کتوپروفن و ناپروکسین سدیم. برخی از داروهای مزبور شامل ترکیبی از مواد در یک قرص هستند همچون آسپرین، استامینوفن و کافئین.
2ـ شنیدهام که مسکّنها امکان دارد به کلیهها لطمه بزنند، درست است؟
چنانچه داروهایی از این دست، طبق دستور مصرف شوند، معمولا بیضرر هستند. به هر روی بر پایهی بررسیهای صورت گرفته در اروپا، کاربرد زیاد و طولانیمدت داروهای مورد بحث مخصوصا آنهایی که در قرصی که حاوی مواد تسکیندهنده همانند آسپرین، استامینوفن و کافئین باشند، به بروز بیماری مزمن کلیه منجر میشود. برچسبهای هشداردهنده روی مُسکّنهای بینسخه حاکی از این است که آنها را نباید بیش از 10 روز برای فروکشی درد و افزون بر 3 روز جهت کاهش تب مصرف کرد. هرگاه در حالت تب و درد به بازه زمانی فزونتر نیاز دارید، باید به پزشک مراجعه کنید. وی میتواند ضمن بررسی مشکلات بدنتان نوع داروهای مصرفی را به شما توصیه کند.
3ـ آیا مصرف مرتب آسپرین بیخطر است؟
اگر آسپرین طبق دستور مصرف گردد، به نظر نمیرسد که استفاده دایمیاش خطر بیماری کلیوی را در افرادی که عملکرد کلیهشان طبیعی است، افزایش دهد. با این وجود مصرف آن به مقدار زیاد (کلا روزی بیش از 6 تا 8 قرص) احتمال دارد موقتا کارکرد این عضو بدن را کاهش دهد و ممکن است در اشخاص مبتلا به مرض کلیه، میزان خونریزیشان را افزون سازد. آنانی که پیشتر عملکرد کلیهشان تقلیل یافته یا به سایر بیماریها مثل مرض کبدی یا نارسایی شدید قلبی دچار هستند بدون رایزنی با پزشک نباید آسپرین مصرف کنند.
4ـ پزشکم توصیه کرده که به منظور پیشگیری از حملات قلبی، روزی یک آسپرین بخورم. این دارو به کلیههایم آسیب میرساند؟
خیر. مصرف مدام آسپرین آن هم به مقدار اندک، جهت جلوگیری از حملههای قلبی خطری در پی ندارد.
5ـ برای مبتلایان به بیماری کلیوی، چه مُسکّنهایی بیخطراند؟
موقعی که فردی به خاطر استفاده از آسپرین دچار خونریزی میشود، مصرف گاهبهگاه استامینوفن، گزینه مناسبی در این وضعیت است. بیماران کلیوی که در چنین موردی لازم است از داروهای جایگزین استفاده نمایند، باید تحت نظر پزشک باشند.
6ـ داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی کداماند؟
این قبیل داروها دسته ویژهای از مسکّنها هستند. بعضی از آنها بدون نسخه تهیه میشوند که شامل انواع متفاوت ایبوپروفن، ناپروکسین سدیم و کتوپروفن میباشند. داروهای مزبور، به شرطی که مطابق دستور به کار روند، خطری در بر ندارند. با این همه، باید تحت نظر پزشک باشند.
7ـ به التهاب مفصل (آرتریت) مبتلا هستم، چه مسکّنهایی مصرف کنم که به کلیههایم لطمه نزند؟
باید راجع به بهترین گزینهی دارویی خود با پزشکتان رایزنی کنید. وانگهی، اگر به یکی از عوارض یاد شده دچارید، فقط باید به داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی آن هم با تجویز پزشکتان تبعیت کنید.
8ـ چگونه بدانم که مسکّنها در کلیههایم اثر کرده است؟
پزشک شما میتواند با آزمایشهای ساده خونی چون آزمایش نیتروژن اوره خون و مقدار سرم کراتینین از وضع کلیهتان باخبر شود. این آزمایش مقدار مواد زاید خونتان را که به طور طبیعی از طریق کلیه دفع میشود میسنجد. هرگاه کلیه شما آنطور که باید خوب کار نکند این مقادیر در خونتان افزایش مییابد. گاهی اوقات نمونه ادرار 24 ساعته جمعآوری میشود تا وجود پروتئین در ادرار بررسی گردد.
9ـ آیا آسپرین و داروهای ضدالتهاب ـ غیراستروئیدی عوارض جانبی دیگری دارند؟
آری. رشد زخمهای معده و خونریزی معده و روده شایعترین عوارض جانبی مصرف دو داروی فوق هستند.
10ـ چگونه میتوانم کلیههایم را سالم نگهدارم؟
بیماری کلیوی ناشی از مصرف مُسکّنها قابل پیشگیری است. نکاتی را یادآوری کردهایم که رعایت آنها باعث میشود کلیههایتان سالم بماند.
ـ داروهای بدون نسخه را بیشتر از 10 روز برای تسکین درد یا فزونتر از 3 روز جهت زدودن تب استفاده نکنید. در صورتی که این دو عارضه به طول انجامد، باید به پزشک رجوع نمایید.
ـ از مصرف متمادی مسکّنهای حاوی ترکیبی از مواد دردزّدا مثل آسپرین، استامینوفن و آمیزهها (ترکیبات) کافئین در یک قرص خودداری ورزید.
ـ هرآینه اگر از مسکّنها استفاده میکنید، بر مقدار مایعاتی که مینوشید، بیفزایید. (روزی 6 تا 8 لیوان مایعات).
ـ چنانچه بیماری کلیوی دارید، قبل از انتخاب مسکّن با پزشک خویش رایزنی نمایید.
ـ اگر دچار امراضی قلبی، پرفشاری خون، بیماریهای کلیوی و کبدی هستید، از داروهای ضدالتهاب ـ غیراستروییدی آن هم صرفا با نظر پزشک استفاده کنید یا اگر سنتان بیش از 65 سال است یا داروهای ادرارآور میخورید.
ـ مطمئن شوید که پزشکتان از داروهای مصرفی شما، ولو بینسخه اطلاع دارد.
ـ اطمینان داشته باشید که برچسب هشداردهنده مُسکّنهای بدون نسخه را پیش از استفاده میخوانید.
11ـ کجا میتوانم اطلاعات بیشتری کسب کنم؟
در صورتی که از اثرات زیانبخش احتمالی مسکّنها در کلیههایتان نگرانید، باید با پزشک متخصص مشورت کنید.
منبع: نشریه انگلیسیزبان: National Kidney Foudation (New york)
