تئاتر قزوین برای تحول نیازمند رویکرد جدید است

محمدرضا مقدم

اشاره

«حکایت نادرخان و چند روایت نامعتبر از زری‌خانم» نام آخرین نمایشی است که توسط «میثم ملازینل» طراحی و کارگردانی شده است.

این نمایش به تازگی و در بیست و پنجمین جشنواره تئاتر استان قزوین موفق شد با نظر هیات داوران به عنوان اثر برگزیده انتخاب شود و میثم ملازینل نیز توانست رتبه دوم کارگردانی این دوره از جشنواره را به خودش اختصاص دهد.

نمایش «حکایت نادرخان و چند روایت نامعتبر از زری‌خانم» از امروز ساعت 30/18 در تماشاخانه علامه رفیعی پذیرای علاقمندان و مشتاقان هنر تئاتر است. به همین مناسبت از میثم ملازینل کارگردان خوش‌فکر و خلاق این نمایش دعوت کردیم تا ضمن مصاحبه با او، شما مخاطبان فرهیخته را از چند و چون اجرای این نمایش مطلع کنیم.

n در ابتدا لطفا عوامل نمایش را به مخاطبان معرفی کنید.

حکایت «نادر خان و چند روایت نامعتبر از زری خانم» توسط پویان اصغری نوشته شده است و طراحی و کارگردانی آن به عهده من (میثم ملازینل) است.

بازیگران این نمایش عبارتند از: کمال زارعی، نسیم پاییزی، امیر نوری، حدیثه درشید، نازنین فتحی، و مرضیه گنجعلی.

آهنگساز: فرامرز نصیری؛ طراح پوستر: سعید رنجبر

مدیر صحنه و اجرای گریم: خانم سارا مافی؛ تهیه و ساخت ماسک: خانم لیلا کلیایی؛ طراح نور: مرتضی نادیفر؛ تهیه و ساخت دکور: محمد ملازینل؛ منشی صحنه: مرضیه گنجعلی؛ مدیر سالن: سعید مهرابی

مسئول گیشه: ابوالفضل هادی‌پور؛ تهیه و ساخت تیزر: چاوش شفیعی.

این نمایش کاری از گروه تاتر «ژاو» است.

n حکایت «نادرخان» بیشتر برای چه مخاطبی تولید شده است؟

حکایت «نادرخان» تئاتری با رویکرد اجتماعی و ملودرام است که برای تمام طیف‌های سنی تولید شده و بهترین گزینه برای حضور حداکثری خانواده‌ها در سالن‌های تئاتر است و تقریبا می‌توانم بگویم محدودیت سنی ندارد.

n نمایش «نادرخان» تلاش می‌کند چه حرفی به مخاطب بزند؟

به عقیده من این نمایش پر از حرف و ایده است و من تلاش کردم تلخی که در بطن قصه نمایشنامه وجود دارد را با ایجاد لحظاتی فانتزی و جذاب برای مخاطب قابل هضم و باورپذیر کنم و حس همذات‌پنداری تماشاچی را مدام تحریک کنم.

مخاطب در این نمایش با یک خانواده اصیل ایرانی مواجه است که فاصله میان باور و وظیفه را به چالش می‌کشد و در طول نمایش، تماشاچی را با این چالش مواجه می‌کند که در موقعیت مشابه چه تصمیمی می‌گیرد؟ در واقع در زندگی ما بارها موقعیت‌هایی پیش می‌آید که بین اعتقادات و وظایف سرگردانیم.

در عین حال سعی کردم در شیوه اجرایی نمایش به سمت فضای خیالی و فانتزی بروم تا مواجهه با این فضا چالش برانگیز باشد.

n جشنواره امسال را چطور ارزیابی می‌کنید؟

قزوین پتانسیل بسیار بالایی در سطح کشوری و چه بسا بین‌المللی دارد. هنرمندان رشته تئاتر قزوین در جای جای ایران همچون الماس می‌درخشند و متاسفانه در شهر خودمان گمنام می‌مانند. بزرگترین نقد ما تئاتری‌ها در قزوین نسبت به خودمان  است تا دیگران.

در مورد تئاتر قزوین باید بگویم بزرگترین چالشی که امروز با آن مواجهیم عدم برنامه‌ریزی هدفمند و صحیح توسط خود جامعه تئاتر برای گروه‌های فعال استان است.

n چرا هنرمندان کمبودها و سوءمدیریت را می‌بینند ولی انگار نه انگار؟!

عدم داشتن طرح و برنامه باعث می‌شود در حوزه آموزش هم نتوانیم خروجی خوبی داشته باشیم و این موضوع سبب می‌شود جوانترها نتوانند مسیر خودشان را پیدا کنند.

ما تئاتر پویا و شادابی داریم به شرط اینکه نیروی انسانی که‌ در اختیار داریم را در مسیر درستی هدایت کنیم.

n آیا نقد شما نسبت به فعالان حوزه تئاتر است؟

یکی از نقدهای دیگری که می‌شود به فضای تئاتر قزوین وارد دانست، جزیره‌ای عمل کردن اعضا و گروه‌هاست. در واقع از عملکرد گروهی فقط بسنده کرده‌ایم به استفاده از نیروهای همیشگی؛ در حالیکه تئاتر، هنر کارکردن گروهی و مکاشفه است.

به عنوان مثال خودم به شخصه همیشه اصرار داشتم تا در کنار با تجربه‌‌ها از هنرجویان جوان بهره ببرم چون همیشه باور دارم «تازه واردان خون تازه‌ای هستند که به رگ‌های تئاتر قزوین وارد می‌شوند» و می‌توانند موجب شادابی و پویایی و به کارگیری عنصر خلاقیت در آثار نمایشی باشند.

متاسفانه خیلی اوقات کج‌سلیقگی و تنگ‌نظری راه را برای ورود و حضور هنرجویان با استعداد می‌بندد.

فاصله زیادی هست بین شعار دادن تا ارائه و اجرای برنامه صحیح و پیگیری اهداف از پیش تعیین شده.

به عقیده من باید تقسیم کار صورت بگیرد تا بتوانیم از برنامه‌ریزی‌ها نتیجه بگیریم. به طور مثال: باید از تیم‌های مختلف بهره گرفت که هر کدام به شکل مجزا کار خودشان را انجام بدهند.

باور کنید شدنی نیست که هم برنامه‌ریزی کنی، هم آموزش بدی، هم اجرا کنی، هم جشنواره بری، هم داوری کنی، هم درس بخوانی، هم جلسات متعدد شرکت کنی و هم تهیه‌کنندگی کنی و…

قطعا با یک دست نمی‌شود چند هندوانه برداشت. اینطوری قطعا آسیب خواهیم دید. به نظرم تئاتر در قزوین به شدت نیاز به رویکرد تازه‌ای دارد که این هنر را با تحولی اساسی مواجه کند.

باید خراب کنیم و از نو بسازیم تا بتوانیم نسبت به آینده نسلی که پر از شور و شوق است امیدوار بمانیم و این اتفاق شدنی است.

n یک کارگردان تئاتر برای تولید یک اثر با چه چالش‌هایی مواجه است؟

برای تولید یک اثر، مهم‌ترین چالشی که در استان با آن مواجهیم عدم دسترسی به نیروی متخصص، کاربلد و آب‌دیده در حوزه‌های تهیه‌کنندگی تئاتر، نمایشنامه‌نویسی، طراحان لباس، صحنه، نور و گریم است.

ما در قزوین کارگردان و بازیگر خوب کم نداریم اما در حوزه‌هایی که اشاره کردم همیشه با کمبود نیروی متخصص مواجهیم و این خیلی آزار دهنده است که همه یا به دنبال بازیگری هستند و یا کارگردانی.

نمایشنامه‌نویسان زبده‌ای داریم اما به تعداد انگشتان دست هم نمی‌رسند. چرا؟ چون برای پرورش این نیروها و جذبشان برنامه‌ای نداشته و نداریم.

متاسفانه گروه‌ها، نیروها را فقط در خدمت خود و گروهشان به کار می‌گیرند و این موضوع درست همان نکته‌ای است که اشاره کردم؛ ما داریم جزیره‌ای عمل می‌کنیم.

n به عنوان یک هنرمند این روزها بیشتر چه دغدغه‌ای دارید؟

مهم‌ترین دغدغه این روزهای هنرمندان تئاتر در شهر قزوین، مواجه با چالش‌های موجود است که در صحبت‌هایم به آنها اشاره کردم. دغدغه من این است در شهری که از حداقل امکانات تئاتر برخوردار نیست و ذائقه مخاطبی که دارد به سمت جریان تئاتر کمدی هدایت می‌شود، هنر تئاتر چه طور به حیات خودش ادامه بدهد؟

n ضمن تشکر از همراهی شما، اگر حرفی باقی مانده است بفرمایید.

در این گفت‌وگو سعی کردم از کلیشه‌ها به دور باشم و فقط بخشی از حقیقتی که می‌بینم را به مخاطب انتقال بدهم.

گروه تئاتر ژاو و شخص بنده تمام هدف و تلاشم این است که به عنوان یک عضو کوچک تلاش کنم در حد توانم برای همبستگی همکارانم و فرهنگ و هنر شهرم قزوین قدم بردارم.

سال‌هاست در حوزه تولید مشغولم و انشاءا… این راه ادامه خواهد داشت و ما بچه‌های تئاتر این شهر همچنان امیدوار به آینده تلاش خواهیم کرد که سهم اجتماعی خود را پرداخت کنیم و امیدوارم به زودی با افتتاح سالن تئاتر شهر قزوین مردم هر روز تئاتری پویا و زنده را به روی صحنه  شهر خودشان ببینند و تئاتر همچون اقلام دیگر به سبد فرهنگی مردم این شهر اضافه بشود.