بی‌تدبیری، تالاب «ا…‌آباد» را خشک کرد

به گزارش‌ خبرگزاری مهر، خشکسالی و ریزگردها قصه پرغصه سال‌های اخیر کشور است و توانسته در چند سال اخیر، مردمان بسیار زیادی را درگیر خود کند. استان قزوین مخصوصاً شهرستان آبیک در سال‌های اخیر با این پدیده زیست‌محیطی دست و پنجه نرم می‌کند و مردمان آن با ریزگردها و آلودگی هوا دیگر غریبه نیستند.

این در حالی است که کارشناسان حوزه محیط زیست در استان قزوین خشک شدن تالاب ا…آباد را یکی از اصلی‌ترین عوامل آلودگی هوا می‌دانند.

ماجرا زمانی نگران‌کننده می‌شود که این کارشناسان معتقد هستند آسیب ناشی از خشک‌سالی تالاب ا…آباد تنها متوجه مردم قزوین نخواهد بود و به زودی بارانی از ریزگردها نصیب مردم استان‌های همجوار مخصوصاً البرز و تهران می‌شود.

ـ تالاب ا…آباد پایانه تمامی روان‌ آب‌های دشت قزوین است

«حسین اینانلو» کارشناس حوزه محیط زیست در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه تالاب ا…آباد در آستانه تبدیل به چشمه تولید ریزگرد قرار گرفته است، اظهار کرد: آب‌های جاری این تالاب به دو دلیل طبیعی تغییرات اقلیمی و خشکسالی و دلایل انسانی همچون پروژه‌های آبی که بر روی روان‌ آب های منتهی به تالاب ایجاد شده با مشکل خشکسالی روبرو شده است.

وی با بیان اینکه تالاب‌ها در بخشی از سال کمتر از شش متر آب و در بخشی از سال نیز رطوبت دارند و این رطوبت باعث چسبندگی ذرات خاک و جلوگیری از خشکسالی می‌شود، افزود: پروژه‌های ساخته شده در ورودی این تالاب باعث کاسته شدن آب و در نهایت رطوبت این تالاب شده است.

در جدیدترین تحقیقات صورت گرفته ریزگردهای ناشی از خشکسالی تالاب ا…‌آباد عامل اصلی آلودگی شهرستان آبیک و همچنین استان البرز است.

این کارشناس حوزه محیط زیست ادامه داد: تالاب ا…آباد پایانه تمام روان‌ آب‌های دشت قزوین است و از نظر علم خاک‌شناسی پایانه روان‌ آب‌ها ریزدانه‌ترین خاک‌ها را در برخواهد داشت.

وی تاکید کرد: ریزدانه در خاک این تالاب از نوع رس و قطر آن در حد میکرون است و می‌تواند آلودگی شدید هوا را به دنبال داشته باشد.

اینانلو با بیان اینکه تنها حدود 15درصد از خشکسالی‌ها به دلیل تغییر اقلیم و خشکی پهنه‌های آبی است، بیان کرد: 85 درصد خشکسالی به دلیل دخالت انسان است.

ـ سد نهب دلیل اصلی خشکسالی تالاب ا…آباد

وی سد نهب را عامل اصلی خشکسالی تالاب ا…آباد دانست و عنوان کرد: بزرگترین رودی که به این تالاب وارد می‌شد، تالاب خررود بود که الان بر روی آن سد نهب تاسیس شده است.

این کارشناس محیط زیست بیان کرد: در سال‌های گذشته ایستایی آب‌های زیرزمینی در دشت قزوین بالا بود و ا…آباد از زیرزمین هم مرطوب می‌شد اما در سال‌های اخیر به واسطه حفر چاه‌های غیرمجاز، به طور میانگین ایستایی آب‌های زیرزمینی در دشت قزوین نیز سالانه یک متر کاهش می‌یابد که در کاهش رطوبت این خاک اثر مهمی داشته است.

وی ادامه داد: هر پروژه‌ای که می‌خواهد در ایران بارگذاری شود قبل از احداث و قبل از اینکه کلنگ آن زده شود باید ارزیابی اثرات محیط زیستی آن انجام شود.

اینانلو تاکید کرد: بررسی اثرات زیست محیطی سد نهب و تلاش برای رفع آن از طریق مدیریت آب‌های ورودی و خروجی سد نهب و بستن چاه‌های غیرمجاز مهم‌ترین راه کاهش مشکلات این تالاب خواهد بود.

وی عنوان کرد: اگر آبگیری سد نهب ادامه پیدا کند شاید بتواند بخشی از زمین‌های کشاورزی این استان را آبیاری کند اما اثرات زیست محیطی آن برای قزوین و استان‌های دیگر بسیار آسیب‌زا است.

این کارشناس محیط زیست خاطرنشان کرد: صنایع آب بر و پروژه‌هایی که در ورودی این تالاب و روان آب‌ها اجرا شده باید تعیین تکلیف شود.

ـ انتقال پساب‌های صنعتی تصفیه شده به دشت ا…‌آباد

محمدعلی ظهیری معاون محیط زیست انسانی محیط زیست استان قزوین نیز در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه تالاب ا…‌آباد یکی از کانون‌های اصلی گرد و غبار محلی در استان قزوین است، بیان کرد: اگر مشکل این کانون حل نشود عوارض و ریزگردهای ناشی از آن به زودی استان‌های همجوار را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

وی گفت: علاوه بر تغییر اقلیم و خشکسالی، اضافه برداشت از رودخانه‌های سطحی منتهی به تالاب و کاهش حق‌آب‌های زیست محیطی باعث کاهش جدی آب‌های ورودی به این تالاب شد.

معاون محیط زیست انسانی محیط زیست استان قزوین گفت: با خشک شدن تالاب، رسوباتی که در کف آن بارگذاری شده بود با کمترین وزش باد به گرد و غبار تبدیل می‌شود.

وی اظهار کرد: اداره کل محیط زیست و منابع طبیعی استان قزوین طرح‌ها و پروژه‌های عدیده‌ای را برای جلوگیری از خشکسالی انجام داده‌اند.

ظهیری عنوان کرد: کاشت درختان بومی منطقه در سطح گسترده، کنترل دام‌های سنگین در این منطقه همچون شتر، ایجاد پایشگاه زیست محیطی برای پایش مداوم منطقه و بررسی حق‌آبه‌های زیست محیطی منتهی به تالاب از ابهررود و خر ررود از جمله اقداماتی است که برای رفع مشکل تالاب در نظر گرفته شده است.

ـ شکل‌گیری زراعت چوب در تالاب ا…‌آباد

وی افزود: یکی از مهم‌ترین راه‌هایی که برای رفع خشکسالی از این تالاب در کارگروه کنترل آلودگی هوای استان قزوین مصوب شد انتقال پساب شهر صنعتی البرز و شهرک‌های صنعتی لیا و کاسپین به این دشت با هدف کنترل ریزگردها و احیای تالاب است.

این مسئول بیان کرد: فاز نخست مطالعاتی توسط یک گروه مشاوره‌ای به اتمام رسیده و به زودی کار انتقال پساب شهر صنعتی البرز از طریق حدود 20 کیلومتر لوله‌گذاری آغاز خواهد شد.

تنها حدود 15 درصد از خشکسالی‌ها به دلیل تغییر اقلیم و خشکی پهنه‌های آبی است و 85 درصد خشکسالی به دلیل دخالت انسان است.

وی خاطرنشان کرد: مدتی پیش نیز در تفاهم‌نامه‌ای که بین گروه دوستی ایران و فنلاند صورت گرفت به زودی در این دشت با کمک یک سرمایه‌گذار زراعت چوب شکل خواهد گرفت.

ـ زهکشی اشتباه تالاب را خشک کرد

حامد فتوحی فرماندار آبیک نیز در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: در جدیدترین تحقیقات صورت گرفته ریزگردهای ناشی از خشکسالی تالاب ا…‌آباد عامل اصلی آلودگی شهرستان آبیک و همچنین استان البرز است.

وی افزود: در سال‌های گذشته در زهکشی‌های آب این تالاب کار غیرکارشناسی انجام شده و باعث شده جلوی سیلاب و روان‌ آب‌هایی که وارد تالاب می‌شد گرفته شود و دشت نیز خشک شود.

فرماندار آبیک اظهار کرد: انتقال پساب شهرک‌های صنعتی کاسپین، لیا و شهر صنعتی البرز و همچنین خروجی فاضلاب شهر قشلاق به این تالاب یکی از مهم‌ترین راهکارهای مدیریت بحران این تالاب است.

ـ جنگل‌کاری در 500 هکتار از تالاب ا…آباد

وی افزود: در سفر رئیس‌جمهور برای تبدیل 500 هکتار از این تالاب به جنگل 100 میلیارد تومان اعتبار در نظر گرفته شده تا با آب‌های خاکستری تالاب شاهد شکل‌گیری جنگل باشیم.

فتوحی بیان کرد: از محل بیابان‌زدایی سفر رئیس‌جمهور نیز برای رفع مشکل تالاب برنامه‌ریزی شده و امیدواریم با مشارکت بخش خصوصی بتوانیم تا پایان دولت مشکل این تالاب را حل کنیم.

وضعیت بحرانی تالاب ا…آباد محصول یک اتفاق ساده و گذرا نیست بلکه سو تدبیرهایی همچون زهکشی نامناسب، استقرار صنایع آب‌بر در حوزه ورودی روان‌آب‌ها به این تالاب و همچنین سد نهب روز به روز به وضعیت بد تالاب دامن زده است.

نتایج همه تحقیقات صورت گرفته نشان می‌دهد اگر امروز برای این بحران و پایان مشکلات آن فکری نشود به زودی چشم مردم استان‌های البرز و تهران نیز از ریزگردهای برخاسته از این تالاب خشک شده در امان نخواهد بود. تزریق به موقع اعتبارات، بررسی و مطالعه دوباره پیوست زیست محیطی سد نهب و جنگل‌کاری در بخشی از این تالاب می‌تواند مشکل این تالاب را حل کند.