با عدم مشارکت در انتخابات، نمی‌شود به خواسته‌ها رسید
- شناسه خبر: 25058
- تاریخ و زمان ارسال: 4 آذر 1402 ساعت 07:30
- بازدید :
مقدمه:
اولین تجربه انتخاباتی مردم قزوین مربوط به سال 1367 و برگزاری هفتمین دوره انتخابات ریاست جمهوری است که بعد از استان شدن با حضور در پای صندوق‌های رأی، مشارکت 86 درصدی را رقم زدند. این در حالی است که سومین دوره مجلس خبرگان رهبری در آبان ماه سال 77 دومین انتخاباتی بود که مردم قزوین تجربه حضور در آن را داشته و مشارکت بیش از 52 درصدی را رقم زدند؛ نخستین دوره انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا هم در اسفند همان سال و با روی کار آمدن دولت اصطلاحات به عنوان بیستمین انتخابات بعد از انقلاب اسلامی نام گرفت و مردم قزوین، مشارکت 84 درصدی را در آن از خود نشان دادند.
با گذر به پیشینه مردم این استان به خوبی می‌توانیم نقش مهم آنها را در انتخابات اعم از ریاست جمهوری، شوراهای اسلامی شهر و روستا و نمایندگان مجلس دریابیم که با مشارکت 70 درصدی در سال 1378، توانستند ششمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی را در سه حوزه انتخابیه به خوبی پشت سر بگذارند.
جمعیت بیش از یک میلیون نفری استان قزوین در پنجمین دوره انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا و دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در سال 96 به خوبی نشان داد که اهمیت انتخابات امری انکارناپذیر برای آنها بوده و سهمی در تعیین سرنوشت جامعه و استان خود دارند.
دوازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی همزمان با سراسر کشور در استان قزوین در اسفندماه سال جاری برگزار می‌شود و تصمیم وزارت کشور همزمانی برگزاری این انتخابات با ششمین دوره مجلس خبرگان رهبری است که بدون شک حضور مردم پای صندوق‌های رأی و البته فعالیت فعالان جریان‌های سیاسی مختلف تَب و تابِ این انتخابات را گرم‌تر خواهد کرد.
در آستانه انتخابات به سراغ «محمدحسین شفیعی‌ها، دبیر حزب مؤتلفه و از چهره‌های سیاسی استان قزوین رفتیم تا در جریان هرچه بیشتر این موضوع و فضای استان باشیم که در ادامه از نظر می‌گذرد.
رقیه کشاورز
n مردم قزوین در دوره‌های قبلی حضور مناسبی داشتند، نظر شما درباره مشارکت در انتخابات چیست و انگیزه آنها را چطور ارزیابی می‌کنید؟
یکی از ابزارهای مهم و کارآمد برای دخالت مردم در جامعه و تعیین سرنوشتشان در جوامع امروزی، مراجعه به صندوق‌ها و اخذ رأی است زیرا دموکراسی با نظر مردم در قالب مشارکت پای صندوق‌های رأی تحقق می‌یابد.
به نظر می‌رسد بیشتر نگاه مردم به سمت و سوی بهبود و تغییر وضعیت جامعه باشد و نیاز است چنین فضایی حاکم باشد زیرا یکی از ابزارهای لازم برای اصلاح وضعیت، دخالت و مشارکت مردم در عرصه‌هایی است که نماینده به عنوان وکیل آنها در مسائل مختلف اظهارنظر می‌کند و بر این اساس حضور مردم در انتخابات امری مهم محسوب می‌شود.
هر اندازه میزان حضور واجدان شرایط در صندوق‌های رأی آگاهانه و گسترده‌تر باشد طبیعی است جامعه شاخص‌ها و معیارهای رو به پیشرفت خود را بهتر تامین می‌کند و از طریق انتخاب نمایندگان کارآمد، مراکز تصمیم‌گیری قدرتمندتری شکل می‌گیرد که نتیجه آن امید به اصلاح است؛ این تبیین باید از بستر رسانه‌ها شکل بگیرد و ذهن مردم نسبت به این موضوع روشن شود که حضور در انتخابات حُسن و مزایایی را برای جامعه به همراه دارد.
n چگونه می‌توان نظر مردم را برای حضور در پای صندوق‌های رأی جلب کرد؟
این امور وجوه مختلفی را به خود اختصاص می‌دهد که بخشی از آن مربوط به دولت و حاکمیت است تا تلاش‌ها دقیق‌تر و کارآمدتر باشد و مردم نتیجه تلاش‌های دولتمردان را ملاحظه کنند و چنین فضایی زمینه‌ساز انگیزه حضور و قوی برای مشارکت در انتخابات خواهد بود.
بخش دیگر مربوط به روشنگری است؛ عموما بیشتر مردم متوجه مسائل زندگی شخصی هستند و نقش رسانه‌ها و احزاب در این بین برای معطوف کردن تمرکز جامعه به سمت و سوی نیازها و ضرورت‌های زندگی اجتماعی و ورود به عرصه انتخابات پررنگ‌تر است.
n بسیاری از سیاسیون بر این باورند بین مردم و حاکمیت فاصله وجود دارد، تحلیل شما از این موضوع چیست؟
منکر این موضوع نیستم که سرمایه اجتماعی ما آسیب دیده، اما اینکه بیان می‌شود بین حاکمیت و مردم فاصله افتاده و مردم حاکمیت را قبول ندارند در واقع چنین نیست. بله به واسطه برخی عملکردها، سرمایه اجتماعی کاهش یافته و چنین کاهشی به معنای گسستن مردم از نظام نمی‌تواند باشد. اغتشاشات سال گذشته در کشور و عدم همراهی مردم با دشمن نمونه بارز این موضوع است.
دشمن برنامه حساب شده و کارشناسی دقیقی را در سال گذشته به امید براندازی نظام طراحی کرد و کمترین مرتبه آن هم قرار دادن مردم مقابل نظام بود که البته شکست خورد؛ به عبارتی یکی از دلایل اصلی شکست دشمن این بود که نتوانست مردم را مقابل نظام قرار دهد و به علت عدم همراهی مردم با او، تب و تاب این جریان‌ها بعد از چند ماه در کشور فروکشید. یا در سالگرد اغتشاشات هم امسال شاهد بودیم تمام امید دشمن نقش بر آب شد و فهمید که میان مردم ایران کمترین جایگاه را دارد و لذا تمام فراخوان‌های آنان بطور کامل از سوی مردم بی‌پاسخ گذاشته شد.
خلل بین حاکمیت و مردم به دلایل مختلف واقعیت ندارد؛ چرا که اگر حاکمیتی از حمایت مردم خود برخوردار نباشد یقینا برای ماندگاری باید به جای دیگری تکیه کند این در حالی است که نظام جمهوری اسلامی به هیچ یک از قدرت‌های دنیا وابسته نبوده و سرآمد نظام‌های مستقل موجود دنیای کنونی است.
تکیه‌گاه جمهوری اسلامی برآمده از رأی و نگاهِ مردم است و بر این اساس به شکاف فاصله بین حاکمیت و مردم اعتقادی ندارم؛ اینکه مردم از وضعیت موجود رضایت نداشته و معترض به آن هستند، حق است که باید چنین وضعیتی ترمیم و اصلاح شود اما پشت کردن به نظام دور از واقعیت است.
n فاصله زیادی تا برگزاری انتخابات نداریم، در این مدت چطور می‌توان پیوند ضعیف شده را مستحکم‌تر کرد؟
خوش‌خیالی‌های عمیق دولت قبل باعث عقب‌ماندگی‌های مختلف طی دهه 90 در کشور شد اما دولت جدیدی روی کار آمد که هیچ یک از مبانی آن دولت را قبول نداشت و با دیدگاه‌های منطبق بر اهداف انقلاب اسلامی مدعی بود با نگاه صحیح به جامعه می‌توان کاستی‌ها و گرفتاری‌های آن را حل کرد و در این مسیر هم گام برداشت.
با مقایسه وضعیت کنونی کشور متوجه تفاوت عملکرد دو دولت قبلی و کنونی می‌شویم؛ در دولت قبل، امور کشور یک دهه به معنای واقعی متوقف شد و همه امور به برجام گره زده شد اما دولت سیزدهم علی‌رغم تمام فشارها، با اعتقاد به یاری خدا و بهره‌گیری از الگوهای انقلاب اسلامی در دو سال گذشته توانست به موفقیت‌های خوبی برسد و در حال حاضر هم تلاش دارد زندگی مردم در بُعد معیشت بهبود قابل مشاهده‌ای داشته باشند.
n دولت به عنوان عنصر اصلی حاکمیت چگونه می‌تواند در عرصه انتخابات نقش‌آفرینی کند؟
دولت باید نسبت به ایجاد فضای مشارکت سیاسی مردم و توجه به نگاه‌ها و سلایق مختلف برنامه داشته باشد زیرا ایجاد فضای مناسب‌تر برای ابراز دیدگاه‌ها می‌تواند در بهبود وضعیت اجتماعی موثر باشد.
n به عنوان فعال سیاسی درباره اظهارنظر سلایق و جریان‌های مختلف در عرصه انتخابات چه نظری دارید؟
باید اجازه دهیم سلایق مختلف حضور داشته باشند؛ دولت نیز با حداکثر امکانات به سلایق همسو با باورها و ارزش‌های مردم و جامعه فرصت اظهار نظر دهد حتی اگر نظر آنها متفاوت با نظر دولت و جریان مقابل باشد؛ باور داریم فضای بالندگی، رشد فکری و معرفتی یک جامعه در بستر یک تعامل و گفت‌وگوی مستمر شکل می‌گیرد و محصور کردن جامعه در افکار خاص یقینا عامل پیشرفت نمی‌شود.
در جامعه ما متاسفانه عملکرد و رفتار برخی جریان‌های سیاسی به دور از شأن یک انسان رشد یافته و از نوع رفتارهای بچگانه است؛ برای نمونه اگر در جایی برخوردی با آنان شده، برای حضور در عرصه انتخابات قهر می‌کنند و یا شرط می‌گذارند؛ چنین عملکردهایی در شأن یک جریان سیاسی که خود باید هدایت کننده جامعه باشد، نیست و لازم است سلایق سیاسی در عرصه حضور داشته و سخن خود را مطابق با ضوابط و قوانین بیان کنند.
در شرایط فعلی جامعه، اظهارنظرهای برخی اصلاح‌طلبان فعال در جامعه چندگانه شده است به این معنا که برخی به حضور فعال در عرصه انتخابات اذعان و برخی هم صحبت‌های دوگانه بیان می‌کنند؛ از یک سو بیان می‌دارند شرط موفقیت، حضور و مشارکت در انتخابات است و از سوی دیگر با استناد به شرایط خود، فضا را برای حضور مناسب نمی‌پندارند.
دولت باید شرایط را به گونه‌ای فراهم کند که گروه‌های سیاسی بتوانند سخن خود را بیان کنند و هم مجامع سیاسی بلوغ و رشد خود را نشان دهند تا به شیوه‌های مختلف، مردم برای حضور هرچه بیشتر در عرصه انتخابات تشویق و بستر برای یک رقابت انتخاباتی سالم فراهم شود و با قهر، لج‌بازی و بی‌اعتنایی به مسائل مهم جامعه، فضا را نامساعد نسازیم؛ در مجموع باید گفت زمینه کاهش حضور مردم در انتخابات چه از جانب دولت و چه از جانب احزاب و گروه‌های سیاسی امری غیرقابل قبول است .
n چگونه می‌توان مجلس کارآمد تشکیل داد؟
اینکه چه نوع انتخابی داشته باشیم موضوعی مهم و بر عهده مردم است؛ بعد از چهار دهه از شکل‌گیری انقلاب، انتخابات مختلفی برگزار شده است و برخی افراد با ابزارهایی مانند پول و وعده‌های پوشالی به شکل یک ویروس مخرب توانسته‌اند به نظام انتخاباتی کشور ورود کرده و بعضا موفق به ورود به مجلس هم شده‌اند.
انتظار می‌رود مجریان و ناظرین انتخابات حساسیت لازم نسبت به این موضوع داشته و وضعیت را کاملا تحت نظر قرار دهند تا با داوطلبان تایید صلاحیت شده که اثبات خود را بر وعده‌های توخالی و یا ریخت و پاش پول قرار می‌دهند، برخورد بی‌رحمانه داشته باشند تا برای همگان روشن شود عرصه انتخابات عرصه قُمار نیست و بی‌شک استفاده از این ابزارها به معنی بی‌اعتبار کردن دین و انقلاب است.
واقعیت تلخ انکارناپذیری وجود دارد که برخی اراده دارند که از راه‌های غیرواقعی و آلوده رأی مردم را خریداری کنند، و البته مردم هم رکن اساسی برای طرد چنین تفکراتی هستند.
مهم‌ترین راه تشکیل مجلس کارآمد، هوشیاری و دقت مردم است و در شناخت و انتخاب داوطلبان لازم است مردم دقت نظر داشته باشند که اگر این رأی با شناخت و دقت باشد انتخاب مناسب و با برکتی خواهد بود.
اگر در ورود به مجلس وجه مثبت آن را در نظر بگیریم ـ که قطعا باید چنین باشد ـ چرا که مجلس رکنی از ارکان سه گانه حاکمیت و کشور است و به تعبیر امام(ره) «مجلس باید عصاره فضائل ملت باشد» و جایگاه مجلس را در جمهوری اسلامی مشخص می‌کند، آنگاه ارزشمند بوده؛ مردم در زمان رأی دادن توجه کنند عصاره فضیلت‌ها و بهترین‌ها را انتخاب کنند، منتخبی هم که به عنوان نماینده مردم در مجلس حضور پیدا می‌کند، توجه داشته باشد تا تابلوی زیبایی‌های مردم باشد نه زشتی‌های آنها.
n درباره اجماع جریان‌های سیاسی چه نظری دارید؟
اگر جریان‌های سیاسی ما در شرایط موجود جامعه بتوانند به یک اتفاق نظر رسیده و ائتلافی ایجاد کنند، احتمال موفقیت بهتر و انتخاب یک گزینه اصلح و برتر بیشتر است تا در شرایطی که هر حزب و گروه و جریان بخواهد بر گزینه خودش اصرار بورزد و به دلیل وجود داوطلبان زیاد قدرت انتخاب سخت و مشکل شود.
در فضای پر ازدحام کاندیداها، تشخیص نیروی بهتر مشکل و سخت‌تر است؛ اگر جریانات فکری موجود جامعه به ائتلافی برسند و گزینه مورد نظر خود را به مردم معرفی کنند کمک مناسبی به جامعه خواهد بود زیرا مردم عموما زندگی خود را دنبال کرده و کمتر فرصت می‌کنند به دنبال شناخت دقیق افراد و داوطلبان باشند، لذا نخبگان و فعالان سیاسی در قالب احزاب و گروه‌های سیاسی باید به آنها در انتخابشان کمک کنند.
n جریان‌های سیاسی چگونه می‌توانند در ایام انتخابات نقش‌آفرینی کنند؟
طبعا بخشی از آماده‌سازی و فعال‌سازی فضای سیاسی انتخابات بر عهده جریان‌ها و گروه‌ها و بخشی از آن هم بر عهده حاکمیت و دولت است و اگر فعالان سیاسی و نخبگان در این عرصه‌ها ورود نکنند فضاسازی لازم برای شور انتخاباتی ایجاد نمی‌شود؛ تجربه نشان داده با نزدیکی به ایام انتخابات، این فعالیت‌ها افزایش می‌یابد.
در شرایط کنونی و مدت باقی مانده تا انتخابات اگر فعالیت‌ها در مدار معمول خود قرار بگیرد، به طور طبیعی فعالیت جریان‌های سیاسی اعم از نوعِ گفت‌وگو، رایزنی و اظهارنظر در رسانه‌ها فعال‌تر شده و چنین فضایی شور انتخاباتی را پررنگ‌تر می‌کند.
n آیا بین جریان‌های سیاسی در استان همگرایی لازم وجود دارد؟
در حال حاضر تلاش‌های مختلفی صورت می‌گیرد اما نمی‌توان گفت این تلاش‌ها الزاما منجر به اتفاق نظر بین هر جریان می‌شود و ممکن است نتیجه تلاش‌ها در شرایط امروز قابل پیش‌بینی نباشد لذا فعالیت‌های انتخاباتی را از ماه‌های دی و آذر با قدرت بیشتری می‌توان مشاهده و وضعیت انتخابات استان را در حوزه‌های مختلف انتخابیه راحت‌تر پیش‌بینی کرد.
اینکه جریان‌های سیاسی فعالیت‌های خود را در استان قزوین آغاز کرده‌اند شکی نیست اما هنوز به نقطه مطلوب خود نرسیده و پیش‌بینی می‌شود در ماه‌های آینده افزایش یابد.
n چطور می‌توان از چالش‌های موجود عبور کرد؟
بخشی از آن به دولت مربوط می‌شود زیرا حس خدمت بیشتر این چالش‌ها را کمرنگ و انگیزه مردم را پررنگ‌تر می‌کند، بخشی هم به مجریان و ناظران انتخابات و نحوه مواجهه آنها با داوطلبان ثبت‌نامی مربوط می‌شود که باید مشخص شود با آنها برخورد عادلانه و متوازن می‌شود.
اگر مردم در فرآیند انتخابات شاهد تحقق عقلانی و صحیح تاییدها یا تکذیب‌ها باشند بخشی از چالش‌ها کاهش یافته و اشتیاق مردم بیشتر می‌شود.
بخش دیگر هم مربوط به حضور مردم، آگاهی، توجه داشتن و حاضر بودن در عرصه جامعه است تا با بهره‌گیری از روش‌های تحقیق، جستجو و اثبات انتخاب بتوان بر چالش‌ها فائق آمد؛ در مجموع می‌توان گفت فعالیت‌های هریک از آحاد جامعه اعم از دولت، عوامل انتخابات، جریان‌های سیاسی، احزاب و گروه‌های سیاسی و مردم می‌تواند شرایط مطلوب را برای برگزاری انتخابات مناسب یا برعکس پر از چالش فراهم کند.
n نقش مشکلات مختلف جامعه در حضور یا عدم حضور مردم پای صندوق‌های رأی چیست؟
قطعا اثرگذار است؛ اصلِ ذهنیتِ مردم، معیشت و زندگی آنهاست و دارا بودن زندگی مطلوب به سبک ایرانی ملاکی برای آنها به منظور حضور در عرصه‌های اجتماعی و سیاسی است، قطعا دولت و نظام هم به این موضوع توجه داشته و عملکردها این موضوع را برجسته‌تر می‌کند.
دولت در شرایط کنونی، تلاش صادقانه‌ای انجام داده تا وضعیت مردم را بهبود ببخشد و کارشناسان مربوط در حوزه اقتصاد کلان و آمارها، شاخص‌ها را رو به بهبود ارزیابی می‌کنند اما در عین حال به علت شدت فشارها و خلاءهای موجود، این دولت هنوز نتوانسته موفقیت لازم را به کف جامعه یا همان زندگی مردم برساند و این را در نقل قول‌های افراد مختلف جامعه متوجه می‌شویم که عنوان می‌کنند چنین تلاش‌هایی در کجای سفره مردم باید خود را نشان دهد؟
به دلیل انباشته شدن نارسایی‌ها و ناترازی‌ها به دلیل اعمال تحریم‌ها و سوء عملکرد دولت روحانی در کشور نباید این انتظار را در ذهن مردم تشدید کنیم که بهبود وضعیت به معنی معجزه کردن تورم 60 درصدی دوره گذشته توسط دولت سیزدهم و کاهش آن به 15 الی 20 درصد است زیرا چنین امری غیرممکن است اما با اهرم‌ها و ابزارهایی که در اختیار دولت قرار دارد و با تدابیر لازم باید حد معقول را انتظار داشت.
کنترل تورم به معنی توقف یا کاهش رشد بی‌رویه قیمت‌ها است و هنر دولت‌ها باید این باشد که اجازه افزایش تورم را ندهند یا در صورت افزایش، بی‌رویه و بی‌منطق نباشد، لذا انتظار می‌رود دولت تلاش‌هایی را در طول سه الی چهار ماه آینده داشته باشد تا بتواند گشایش‌هایی را در زندگی مردم ایجاد کرده و به واسطه آن افزایش میزان مشارکت داشته باشیم.
نوع رفتار دولتمردان با مردم و نگاه و دسترسی حاکمان به آنها بسیار تاثیرگذار است و در حال حاضر در شرایط مطلوبی در مقایسه با گذشته قرار داریم و این امر هم می‌تواند در مشارکت مردم تاثیرگذار باشد.
n با نگاهی به عملکرد دولت فعلی و برآورد کلی از اقدامات ایشان در خدمت به مردم، ترکیب مجلس بعدی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
به نظر می‌رسد که مجلس دوازدهم هم با ترکیب اکثریت نسبی جریان اصولگرا شکل بگیرد و در این دوره سلایق مختلف فرصت حضور بیشتری در مجلس داشته باشند که این شرایط از یک جهت مناسب است زیرا مجلسِ مطلق یک‌سو نمی‌تواند موفقیت مطلوب را داشته باشد؛ فارغ از گرایش‌های سیاسی باید مجلس در سایه تضارب آراء، در حوزه‌های مختلف مسائل جامعه، قوانین اثربخش تصویب کند، اگر چنین منتخبین معتبری در مجلس حضور داشته باشند، جایگاه مجلس تثبیت شده و نتیجه مناسبی برای مردم حاصل می‌شود.
مردم به اظهارات برخی سیاسیون که دنبال بهانه‌گیری هستند توجه نکنند و بدانند آینده زندگی آنها در گرو انتخاب مناسب خودشان است و با مشارکت در این موضوع، زمینه برای تحقق خواسته‌هایشان فراهم می‌شود و با عدم مشارکت در انتخابات نمی‌شود به خواسته‌های مدنظر دست یابند.
راه حل عاقلانه این است که به صورت جدی و مطلوب در انتخابات شرکت کنیم و بهتر آن است خود پیشقدم شویم و یا از نخبگان و انسان‌های امین و معتمد کمک بگیریم.
