اهمیت خواب کافی و منظم در ورزشکاران

انسیه بخارایی

کمبود خواب یکی از دلایل احساس ناراحتی و ایجاد بسیاری از انواع بیماری‌ها است. کمبود خواب یا بدخوابی ممکن است به دلایل گوناگونی به وجود بیاید. خواب مثل یکی از ویتامین‌های بسیار ضروری بدن همچون ویتامین C است. همانگونه که ویتامین C در بدن ذخیره نمی‌شود و شما باید هر روز آن را مصرف کنید تا سالم بمانید، برای خواب هم شما باید هر روز به مقدار کافی بخوابید تا بدنی سالم داشته باشید.

ـ کم خوابی باعث چه بیماری‌هایی می‌شود؟

طبق بررسی‌ای که پزشکان در کشورهای مختلف دنیا انجام داده‌اند، کمبود خواب می‌تواند باعث بروز مشکلات زیادی از جمله موارد ذیل شود: عدم تمرکز، کمبود حافظه، ایجاد اشتهای کاذب و پرخوری و افزایش وزن و در نتیجه دچار شدن به دیابت نوع دو، ایجاد ناراحتی‌های قلبی و سکته مغزی، پرفشاری خون، اختلالات خلقی و افسردگی. همچنین طبق تحقیقات مختلفی که انجام شده است، بی‌خوابی و کم‌خوابی مستمر باعث پیری زودرس مغز می‌شود.

ـ عوارض ناشی از خواب نامنظم در ورزشکاران

یکی از مسائل مهمی که در بحث ورزش و سلامتی همیشه مطرح بوده خواب خوب و تغذیه مناسب است که در زندگی ورزشکاران اهمیت فراوان دارد. به گفته‌ی محققین میزان خواب یک فرد معمولی در طول شبانه‌روز بین 6 تا 8 ساعت است در حالیکه در ورزشکاران بین 8 تا 10 ساعت باید باشد. کمبود خواب در ورزشکاران عواقب بدی به همراه خواهد داشت که می‌توان به کاهش حساسیت انسولین اشاره کرد. کم خوابی باعث کاهش اثر انسولین بر سلول‌های چربی می‌شود و همچنین بر تمامی مقادیر بافت‌ها (عضله و کبد) تاثیر می‌گذارد و می‌تواند یکی از عوامل مهم ابتلا به دیابت و چاقی باشد.

تمرین و تغذیه مناسب تنها وقتی باعث پیشرفت ورزشکاران می‌شود که شرایط استراحت و ریکاوری مناسب را هم برای بدن خود فراهم کنند. خواب شبانه کمتر از 7 ساعت می‌تواند آثار مثبت رژیم را کاهش داده یا حتی خنثی کند.

ـ رشد عضلات به کمک خواب خوب

خواب خوب و رشد عضلات رابطه مستقیم با یکدیگر دارند. لازم به ذکر است که استراحت مناسب و خواب خوب در مواردی، بیشتر از وزنه‌های سنگینی که فرد در باشگاه می‌زند برای ساختن بدن و پرورش عضلات به کار خواهد آمد!

فرآیندهای متابولیسمی و شیمیایی در خصوص ریکاوری بدن بعد از تمرینات بسیار مهم بوده که در زمان استراحت رخ می‌دهد. یکی از مهمترین آنها ترشح هورمون رشد است که در خواب به حداکثر می‌رسد.

رشد عضلات و ریکاوری (ترمیم و بازسازی سلول‌های عضلانی آسیب دیده) در هنگام خواب بیشترین عملکرد خود را دارد و بسیاری از هورمون‌های آنابولیک مانند هورمون رشد و تستسترون در هنگام خواب عمیق به بیشترین مقدار خود می‌رسند که برای ورزشکاران مهمترین اتفاقی است که می‌افتد. اگر ورزش می‌کنید و خواب مناسبی ندارید در برنامه خواب و سبک زندگی خود تجدیدنظری داشته باشید!

ـ برخی از خطرات جدی ناشی از کم‌خوابی مزمن

فشار خون، طی خواب کاهش می‌یابد. برخی از پژوهش‌ها نشان می‌دهند که هرچه کمتر بخوابید، احتمال افزایش فشار خون در شب بیشتر می‌شود.

ـ کم‌خوابی می‌تواند به ضخیم شدن رگ‌های خونی، شریان‌ها و بطن‌های قلب منجر شود که نهایتا نارسایی قلبی را در پی دارد.

ـ چرخه خواب و بیداری بدن که با عنوان ریتم شبانه‌روزی نیز شناخته می‌شود، نقش مهمی در حفظ سیستم ایمنی سالم بر عهده دارد. اختلال در این ریتم شبانه‌روزی و کاهش میزان خواب می‌تواند بر عملکرد سیستم ایمنی تاثیر منفی داشته باشد.

ـ کم خوابی با چاقی نیز ارتباط دارد. کمبود خواب مزمن ممکن است باعث شود که افراد برای ورزش کردن، احساس خستگی کنند و افزایش گرسنگی و اشتها را در پی داشته باشد.