احیای صنعت پرورش اسب با رویکرد ورزش و اقتصاد
- شناسه خبر: 28750
- تاریخ و زمان ارسال: 1 بهمن 1402 ساعت 07:30
- بازدید :
وحید حاج سعیدی
اسب از دیرباز در زندگی انسانها جایگاهها مهمی داشته و انسان در اعصار گذشته از اسب برای سواری و بارکشی استفاده میکرد. با توسعه علم و دانش و فرهنگ بشری جنبههای مختلفی از روحیات و کارکردهای این حیوان نجیب آشکار شد و امروزه از اسب کمتر برای سواری و بارکشی استفاده میشود و استفاده از آن زوایای مختلفی از جمله ورزش، سرگرمی و اقتصاد پیدا کرده است. در کشور ما نیز که خاستگاه برخی از نژادهای اصیل اسب در دنیا میباشد، اسب دارای جایگاه رفیعی بوده و هست. حضور اسب در فرهنگ و تاریخ کهن ایران در جلوههای گوناگونی متجلی است، آنگونه که در بیشتر کتیبهها، سنگ نبشتهها و الواح سیمین و زرین دوره هخامنشی نیز گواه اهمیت و توجه خاص به این حیوان زیبای اساطیری است و در کتیبههای گلی دوره داریوش نیز نام اسبهای عالی کشور ایران ذکر شده است. اسب همچنین در فرهنگ اسلامی مقام و جایگاه ویژهای دارد، چنانکه خداوند در قرآن کریم به این حیوان اهلی سوگند یاد میکند و میفرماید: «سوگند به اسبهایی که در تاختن نفسشان بهشماره میافتد و سوگند به اسبهایی که هنگام شتاب از برخورد سمهایشان با سنگها آتش میافروزند» (سوره عادیات). در دین مبین اسلام نیز به ورزش اسبسواری و آموزش آن به فرزندان تاکید شده است. این توجه و اهمیت به اسب، به دامنه موسیقی اقوام مختلف ایرانی نیز نفوذ کرده است و از آنجا که اسب و سوارکاری در زندگی و فرهنگ مردمان نواحی مختلف ایران اهمیت و کارکرد ویژه داشته و این حیوان همواره در جنگها و سور و سوگها بهترین همراه و همدم مردمان بوده است، بخشی از مقامهای مهم در موسیقی برخی از اقوام ایرانی به جلوههای حضور و نقش زیباشناسانه اسب اختصاص یافته است.
استفاده از اسب در ورزش قهرمانی و تفریح، صنعت، نیروهای مسلح، گردشگری و حتی درمان برخی بیماریهای روحی بخشی از استفاده از این حیوان در جامعه صنعتی امروز است. مطالعات صورتگرفته در این خصوص بیانگر این مسئله هستند که هرچه درآمد سرانه کشوری بالاتر میرود، تقاضای به کارگیری از اسب نیز در آن کشور افزایش مییابد. در نتیجه، مصرف جهانی نیز تحت تاثیر میزان علاقه افراد به اسب قرار میگیرد. به عنوان مثال وجود 500 هزار اسب و 9 هزار پرورشدهنده در کنار 50 هزار کسبوکار مرتبط با اسب در کشور اسپانیا نشاندهنده اهمیت بخش اسب در این کشور اروپایی است. از برآیند گفتار فوق چنین برمیآید که اسب در سه مقوله ورزش و تفریح، اقتصاد و اشتغال نقشی اساسی و قابل توجه دارد و اگر به مقوله پرورش و تربیت اسب به صورت جدی و غیرنمایشی نگاه شود، علاوه بر پر کردن اوقات فراغت، باعث بالا رفتن درآمد سرانه کشور و به تبع آن نیز ایجاد اشتغال در زمینههای تولید و پرورش اسب، مسابقات، گردشگری، فروش لوازم و ابزار مربوط به نگهداری و تغذیه اسب و … تنها بخش کوچکی از چرخه اقتصاد حول محور اسب میباشد.
اما با وجود توسعه صنعت پرورش اسب در برخی کشورهای پیشرفته جهان، به عنوان صنعتی درآمدزا، ارزآور و اشتغالزا در کشور ما با وجود برخورداری از نژادهای مطرح و برتری در سطح بینالملل همچون ترکمن، کرد و اسبچه خزری (کاسپین)، هنوز توجه چندانی به آن نشده و پرورش آن به صورت سنتی و نیمهصنعتی انجام میشود. در صورتی که نژادهای مختلف اسب در ایران و برگزاری رویدادهای مختلف در بسیاری از استانها با برنامهریزی و زیرساخت مناسب، در ارتقاء صنعت گردشگری ایران، میتواند بسیار اثربخش باشد.
البته در سالهای اخیر دولت به این بخش و ضرورت توسعه آن، توجه بیشتری نشان داده است و هماکنون مسئولان سازمان جهاد کشاورزی، وزارت ورزش و سایر ادارات مرتبط درصدد توسعه و حمایت جدی از این بخش هستند که امید است با حمایتهای جدی این صنعت توسعه جدی پیدا کند.
برگزاری جشنوارههای اسب اصیل ترکمن در بجنورد و علیآباد کتول یکی از اقدامات مثبت دولت در حوزه پرورش اسب است که امید آن میرود با نگاه ویژه به مقوله صنعت اسب، علاوه بر توسعه فرهنگ اسبسواری و سوارکاری، زمینه ایجاد اشتغال و گشایش اقتصادی از قِبل صادرات این حیوان با ارزش فراهم شود.