آموزش، راهکار میانبر حل چالش‌های بیمارستان!

وحید حاج‌سعیدی

چالش‌های حوزه درمان و پزشکی به دلیل سر و کار داشتن با جان مردم بسیار حیاتی و جدی هستند. در حال حاضر کمبود پرسنل، فضای بیمارستانی و تجهیزات به یک مشکل اصلی در این ساختار بدل شده است. بدون شک بیمارانی که به اورژانس منتقل می‌شوند دارای شرایط نامناسبی هستند و ممکن است هر ثانیه برای نجات جانشان ارزشمند و حیاتی باشد. اما گاهی اوقات شرایطی رقم می‌خورد که نه تنها جان بیمار بلکه جان همراهان و پرسنل هم به خطر می‌افتد! در بسیاری از موارد زمانی که یک بیمار بدحال به اورژانس منتقل می‌شود اطرافیان بیمار در عوض کادر درمان و پزشکی دور بیمار خود حلقه می‌زنند و در این مرحله پرستاران باید از اطرافیان و خانواده بیمار خواهش کنند تا دست‌کم راه را برای رسیدن پزشک و پرستار بر بالین بیمار باز کنند. البته همین درخواست ساده و منطقی (البته منطقی از نظر کادر درمان و پزشکی؛ والا ما به اندازه جمعیت کشور در مملکت پزشک داریم ولی چون در منزل امکانات ندارند به بیمارستان مراجعه می‌کنند!) گاهی با تهدید، توهین، حمله، ضرب و شتم و تخریب اموال عمومی بیمارستان همراه است ولی چون مریض دارند و اعصابشان خرد است، «چاره‌ای نیست به جز دیدن و حسرت خوردن!» فاز بعدی ماجرا درگیری اطرافیان بیمار با یکدیگر و در مواقعی با کادر درمان و پزشکی به دلایل مختلف نظیر خصومت‌های شخصی، اختلافات خانوادگی، موج دوم درگیری و نزاع قبلی، تاخیر در روند فرآیند درمان به زعم اطرافیان و … می‌باشد.

نقش نگهبانان نیز در این مواقع دیدنی و شنیدنی است. حکایت نیروهای حفاظت اورژانس که از قضا به اسپری فلفل و یک قبضه باتوم پلیمری نیز مجهز هستند، شنیدنی است  این بندگان خدا هم که از بد روزگار به کسوت نگهبانی در اورژانس نائل شده‌اند، در مواجهه با درگیری‌های داخل اورژانس دچار دوگانگی فلسفی می‌شوند و نمی‌دانند دقیقا چه وظیفه‌ای دارند؟ از جان پرسنل مراقبت کنند؟ جان خودشان را از مهلکه در ببرند؟ مراقب بیمار باشند از روی تخت نیفتد؟ اورژانس را یک تنه آرام کنند؟ از اسپری فلفل استفاده کنند؟ با باتوم ملت را بترسانند؟ اما جالب اینجاست دست آخر در بسیاری مواقع خودشان متهم به ایجاد ناامنی و درگیری در اورژانس می‌شوند و باید پاسخگو هم باشند! بماند که گاهی اوقات که کتک‌خورشان پر می‌شود و در مواردی هم که قصد شکایت از ضاربان می‌کنند، فیلم ضبط شده به وسیله دوربین‌های مداربسته بیمارستان یهویی پاک یا تقطیع می‌شود؟!

هر چند دلایل فرهنگی و اجتماعی در بروز بسیاری نابسامانی‌ها و ناامنی‌ها در اورژانس بیمارستان‌ها تاثیر مستقیم دارند، ولی لزوم توجه بیشتر به مدیریت داخلی بیمارستان‌ها نیز مورد انتظار است. کاهش تعرفه‌های بیمارستانی و افزایش مراجعات غیرضروری به بیمارستان، کمبود نیرو و پرستار، عدم تقویت بخش خصوصی در جهت کاهش مراجعه به اورژانس به منظور درمان‌های سرپایی، کمبود امکانات و تجهیزات فنی، توجه ناکافی به مقوله آموزش و پیشگیری بهتر از درمان، تلفن برخی از مدیران به پرسنل و توصیه در خصوص بیمارشان، انجام برخی اعمال جراحی غیرضروری نظیر ختنه و آماده‌سازی کودک در اورژانس قبل از اعزام به اتاق عمل، رفتارهای غیر مسئولانه و کودکانه برخی مسئولان بخش‌های مختلف بیمارستان که برای دو روز مسئولیت بیشتر بر مسند یک بخش بیشتر ادعای قوم و خویشی با وزیر و وکیل و فرماندار و … دارند و به هر دستاویزی دست می‌یازند و … از دیگر چالش‌های موجود در بیمارستان‌هاست.

جا دارد مسئولین محترم دانشگاه‌های علوم پزشکی در وهله اول نسبت به توسعه همگانی آموزش و مقوله پیشگیری بهتر از درمان، حساس‌تر باشند و روی آموزش از هر طریقی که صلاح می‌دانند، وقت و هزینه بیشتری صرف کنند. بی‌ترید کاهش مراجعات بیمارستانی با آموزش‌های عمومی به مردم می‌تواند به عنوان راهکاری منطقی و میانبر در جهت حل مشکل کمبود فضا، پرسنل و امکانات باشد!