آسیب داروهای مسکن به کلیهی انسان
- شناسه خبر: 6778
- تاریخ و زمان ارسال: 5 دی 1401 ساعت 08:00
- بازدید :
ترجمهی: ا. امیردیوانی
به بسیاری از داروهای مسکن (دردزداها) میتوان بدون نسخه دسترسی پیدا کرد. اگر داروهای یاد شده طبق دستور پزشک، مصرف شوند، معمولا بیخطراند. با این وضع، استفادهی زیاد یا طولانی مدت از آنها ممکن است به کلیهها آسیب برسانند. هر ساله تقریبا بین 8 تا 10 درصد نارسایی مزمن کلیه، شاید ناشی از مصرف بیحد اینگونه داروها باشد. مهم این است که بدانیم داروهای مزبور در عین سودمندی، کاملا بیخطر نیستند و باید با احتیاط مصرف شوند. بیماری کلیوی ناشی از داورهای مسکن پیشگیری شدنیاند.
داروهای مسکن چیستند؟
به داروهایی گفته میشوند که در مهار درد و کاهش تب، اثر دارند.نمونههایی از داروهای مورد بحث که بینسخه هم فروخته میشوند، عبارتند از آسپرین، استامینوفن، ایبوپروفن، کتوپروفن و ناپروکسن سدیم.برخی از این دسته درد زدادها، در یک قرص خود دارای آمیزهای از مواد همانند آسپرین، استامینفون و کافئین میباشند.
داروهای مسکن ممکن است به کلیههای انسان صدمه بزنند؟
قاعدتا در صورتی که چنین داروهای بینسخهای مطابق دستور پزشک میل شوند، خطری در پی ندارند. با این حال، مصرف فراوان یا درازمدتشان به ویژه آنهایی در یک قرص، ترکیبی از اجزای دردکُش مانند آسپرین، استامینوفن و کافئین دارند، به استناد مطالعات انجام یافته در اروپا، به مرض مزمن کلیه میانجامد. برچسبهای هشدار دهنده در روی مسکنهای بدون نسخه، به مصرف کننده خاطرنشان میسازند که از داروی مزبور نباید بیش از 10 روز برای دردزدایی و افزون بر 3 روز به منظور تببری استفاده کنند. اگر درد و تب شما به طول انجامید، باید به پزشک مراجعه کنید تا احتمالا برای پی بردن به علت ناراحتیهایتان، شما را معاینه کرده و داروهایی را که مناسب حالتان است، تجویز کند.
ـ آیا آسپرین را میشود مرتبا مصرف کرد؟
اگر آسپرین طبق دستور پزشک مصرف شود، به نظر نمیرسد که استفاده مداوم آن خطر بروز بیماری کلیه را در کسانی که کلیههای سالمی دارند، بیفزاید. با وجود این، کاربرد زیاده از اندازهی داروی مزبور (معمولا روزی افزون بر 6 یا 8 قرص) احتمالا کارکرد کلیه را موقتا کاهش میدهد. آسپرین در بیماران کلیوی، ممکن است بر میزان خونریزیشان بیفزاید. اشخاصی که کلیههای شان قبلا عملکرد رضایت بخشی نداشته و یا دچار سایر ناراحتیهای جسمی نظیر مرض کبد و یا نارسایی شدید کلیه هستند، نباید بیاجازهی پزشک معالج خویش، آسپرین بخورند.
پزشک معالجم توصیه کرده است که برای جلوگیری از حملهی قلبی هر روز آسپرین مصرف کنم. آیا این عمل به کلیههایم گزند وارد میسازد؟
خیر. استفادهی دائمی از آسپرین (منتها به مقدار اندک) که برای پیشگیری از حملهی قلبی تجویز میشود، ضرر ندارد.
برای افرادی که ناراحتی کلیه دارند، چه مسکنهایی خطرناک نیستند؟
کسانی که به بیماری کلیوی مبتلایند و احتمال دارد در صورت مصرف گاهگاهی آسپرین، دچار خونریزی شوند، مناسبترین دارو برایشان استامینوفن است. با این حال، این گونه افراد که بر حسب عادت استامینوفن مصرف میکنند، باید تحت نظر پزشک باشند.
داروهای غیراستروئیدی ضد التهاب (ان اس ای آی دی)ها چیستند؟ آیا مصرف آنها بیخطرست؟
اینها دستهی خاصی از مسکنها هستند که برخی را میشود بدون نسخه تهیه کرد. اینگونه داروها شامل انواع «ایبوپروفن»، «نابروکسن سدیم» و «کتوپروفن» میباشند.
چنانچه داروهای مذکور طبق دستور پزشک و گهگاه مصرف شوند، بیخطراند.
به هر حال، افرادی که به امراض کلیوی، قلبی، پرفشاری خون و بیماری کبدی دچارند و یا بیش از 65 سال دارند و یا داروهای مدّر (ادرارآور) مصرف میکنند، باید این نوع داروها را صرفا زیر نظر پزشک مصرف نمایند. احتمال دارد چنین داروهایی خطر از کارافتادگی ناگهانی کلیه و حتی آسیب به کلیه را بیفزایند.
ـ من دچار التهاب مفاصل هستم. چه مسکنهایی را میتوانم مصرف کنم که به کلیههایم لطمه نزنند؟
باید از پزشکتان بپرسید که مناسبترین داروهای شما چیست. وانگهی، اگر دچار هر کدام از امراض هستید که در آخرین پرسش مطرح گردیدهاند، شایسته است فقط داروهای غیراستروئیدی ضد التهاب، آن هم تحت نظر پزشک، مصرف کنید.
ـ از کجا بفهمم که مسکنها در کلیههایم اثر گذاشتهاند؟
پزشک شما میتواند دستور انجام آزمایش «بی یو ان» (ازت اورهی خون) و میزان سرم کراتینین را بدهد. به موجب این آزمایش، مقدار مواد زایدی که طبعا توسط کلیههای شما دفع میگردند، اندازهگیری میشوند. چنانچه کلیههایتان آنگونه که باید، کار نکنند، این مقادیر در خونتان افزون میگردند.
بعضی اوقات نمونهی ادرار بیست و چهار ساعتهی بیمار هم جمع میشود تا وجود پروتئین در ادرار معلوم گردد.
آیا استفاده از آسپرین و داروهای غیراستروئیدی ضد التهابی عوارض جانبی دیگری هم دارند؟
آری. شایعترین عارضهی جانبی شدید مصرف داروهای مذکور و آسپرین عبارتند از بروز زخمهای معده و خونریزی معده.
چه کاری میتوانم انجام دهم تا کلیههایم سالم بمانند؟
بیماریهای کلیوی ناشی از مسکنها، پیشگیری شدنیاند.با رعایت موارد زیر، ازکلیههای سالمی برخوردار میشوید:
ـ از داروهای دردزدا بیش از 10 روز برای زدودن درد و افزون بر سه روز جهت برطرف ساختن تب استفاده نکنید.
ـ از مصرف طولانی مسکنهای حاوی آمیزهای از مواد دردزدا همچون آسپرین، استامینوفن و ترکیبات کافئین موجود در یک قرص بپرهیزید.
ـ چنانچه از داروهای مذکور سود میجویید، مقدار مایعاتی را که مینوشید (روزی شش تا هشت لیوان) اضافه کنید.
ـ در صورتی که به بیماری کلیه مبتلا شدهاید، پیش از انتخاب هر مسکنی، با پزشک خود رایزنی کنید.
ـ اگر به بیماری قلبی، پرفشاری خون، مرض کلیوی یا کبدی دچارید و یا چنانچه از داروی مدر (ادرار آور) استفاده میکنید و یا سنتان بیش از 65 سال است، داروهای غیراستروئیدی ضد التهاب را صرفا تحت نظر پزشک مصرف نمایید.
ـ اسم تمامی داروهای مصرفی خویش حتی آنهایی را که بینسخه فروخته میشوند، به پزشکتان بگویید.
ـ پیش از مصرف هر نوع مسکن بدون نسخه، حتما بر چسب هشدارآمیز آن را بخوانید.