آرزو رضایی انارستانی

1ـ روز را با دیدنِ فیلمِ یک صحنه‌یِ سورئال، آغاز می‌کنم. صحنه‌ای که قزوین و اقبالیه را به اخبار ایران و حتی جهان می‌کشاند. ناباورانه، حمله‌ی عده‌ای را به خانه‌ی یک افغانستانی، در اقبالیه، تماشا می‌کنم. قلبم از دیدن قلبی ترسیم شده روی شیشه‌ی خانه، به درد می‌آید. یک روز بعد، خبر دستگیری حمله‌کنندگان، در صدر اخبار محلی قرار می‌گیرد.

2ـ بیستم مهر ماه، در تقویم ایران، روز بزرگداشت پیرخرابات، حافظ شیرازی است.‌ شیرین سخن ادبیات فارسی. فکر می‌کنم، چند تا از این افغانستانی‌های هم‌زبان، حافظ خوانده‌اند یا حفظ‌ند؟ به پاسخی نمی‌رسم. خیلی‌هاشان اصلا سواد ندارند. دغدغه‌شان نان است و فرار از دست طالبان. به کودکان بی‌گناهی فکر می‌کنم که از حق آموزش اولیه سواد محروم‌ند، چه برسد به خواندن و فهم حافظ!

3ـ می‌گویند: شاه سلطان حسین صفوی، وقتی که اصفهان در محاصره‌ی افغان‌ها بود، به مردم و دربار اطمینان می‌داد که پیروز این جنگ است. بعدتر معلوم می‌شود، پادشاه صفوی، برای شکست افغان‌ها، به جای آرایش نظامی و نقشه‌ی مقاومت، دستور پخت آش نذری را داده بود!

4ـ از یک سو، مردم از زیاد شدن افغانستانی‌ها به بیم و هراس افتاده‌اند و از سوی دیگر، افغانستانی‌های هم‌زبان به ایران پناه می‌آورند.

مردم پربیراه هم نمی‌گویند: آدم بی‌هویت، می‌تواند خطرناک باشد.

5ـ اما حقوق انسانی چه می‌شود؟ این افغانستانی‌های از این‌جا مانده و از آن‌جا رانده، از هیچ کرامت انسانی‌ای برخوردار نیستند‌. بیش از دوازده ساعت کار سختِ یدی، بدون حقوق کافی و بیمه و حتی غذای گرم، ظلم بزرگی‌ست که کارفرماهای ایرانی به خاطر سود بیشتر، به مهاجران افغان تحمیل می‌کنند. از سوی دیگر، بازار کار برای ایرانی‌ها دچار محدودیت می‌شود. به طوری که با یک رفتار انفجاری، چنین صحنه‌های خشن و سورئالی خلق می‌شود و نام استانی که از دیرباز، مهاجرپذیر و مهمان‌نواز بوده، سر زبان‌ها می‌افتد.

6ـ همه جای دنیا، پناهنده و مهاجر غیرقانونی باید تا روشن شدن تکلیف در کمپ بماند. چه شده که افغانستانی‌ها در شهرها و روستاها پر شده‌اند؟

7ـ امیدوارم راهکار مسئولین مثل آش سلطان حسین صفوی نباشد. مرز انسانیت و اخلاقیت، با خوی وحشی‌گری و بی‌اخلاقی، یک موی باریک است.‌ این مو نباید پاره شود. افغانستانی‌ها، برادر و خواهر و هم‌زبان ما هستند. ایرانی هم بیش از هر کسی، نسبت به این خاک و منابعش حق دارد. باید قبل از وقوع فاجعه، جلویش را گرفت.

8ـ دوباره یاد حافظ می‌افتم. حافظی که می‌فرمود:

آسایش دو گیتی، تفسیر این دو حرف است

با دوستان مروت، با دشمنان مدارا!